Doctor At Home: โรคบิด (Dysentery)

โรคบิด (Dysentery) เป็นภาวะที่มีการอักเสบของลำไส้ใหญ่ ทำให้มีอาการ ถ่ายอุจจาระเหลวร่วมกับมีมูกหรือเลือดปน และมักจะมีอาการปวดเบ่ง (ปวดอยากถ่ายแต่ถ่ายไม่ออก หรือถ่ายออกน้อย) ร่วมด้วย โรคนี้เกิดจากการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร โดยมีสาเหตุหลักๆ สองชนิดคือ:

โรคบิดชิเกลลา (Bacillary Dysentery
หรือ Shigellosis):

สาเหตุ: เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในกลุ่ม Shigella ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของโรคบิด

การแพร่เชื้อ: มักแพร่กระจายโดยการรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อ หรือจากมือที่ไม่สะอาดหลังจากสัมผัสสิ่งปนเปื้อนเชื้อ

อาการ: เริ่มต้นด้วยไข้สูง ปวดท้องบิดเกร็ง ถ่ายอุจจาระเป็นน้ำ จากนั้นจะถ่ายเป็นมูกปนเลือดบ่อยครั้ง อาจมีอาการปวดศีรษะ อาเจียน และอ่อนเพลียร่วมด้วย

ความรุนแรง: อาการอาจรุนแรงในเด็กเล็กและผู้สูงอายุ หากไม่ได้รับการรักษา อาจนำไปสู่ภาวะขาดน้ำอย่างรุนแรง หรือภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ได้

โรคบิดอะมีบา (Amebic Dysentery หรือ Amebiasis):

สาเหตุ: เกิดจากการติดเชื้อพยาธิอะมีบาชนิด Entamoeba histolytica

การแพร่เชื้อ: คล้ายกับบิดชิเกลลา คือผ่านการรับประทานอาหารหรือน้ำที่ปนเปื้อนซีสต์ของอะมีบา

อาการ: มักจะมีอาการค่อยเป็นค่อยไป ไม่รุนแรงเท่าบิดชิเกลลาในช่วงแรก อาจมีอาการปวดท้อง ท้องอืด ถ่ายเป็นมูก (ไม่ค่อยมีเลือดปนชัดเจนเท่าบิดชิเกลลา) และอาจมีไข้ต่ำๆ อาการอาจเป็นๆ หายๆ ได้

ความรุนแรง: หากไม่รักษา อะมีบาอาจเข้าสู่กระแสเลือดและไปทำลายอวัยวะอื่นๆ ได้ เช่น ตับ (ทำให้เกิดฝีในตับ), ปอด หรือสมอง ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย

อาการทั่วไปของโรคบิด:

ถ่ายเหลวบ่อยครั้ง: อุจจาระเหลว หรือเป็นน้ำ

มีมูกหรือเลือดปนในอุจจาระ: นี่คืออาการสำคัญที่บ่งชี้ว่าเป็นโรคบิด

ปวดท้องรุนแรง: มักปวดบิดเกร็งบริเวณหน้าท้อง หรือท้องน้อย

ปวดเบ่ง: มีอาการปวดอยากถ่ายอุจจาระอยู่ตลอดเวลา แม้จะถ่ายไปแล้ว หรือถ่ายออกน้อยมาก

ไข้: อาจมีไข้สูง (โดยเฉพาะบิดชิเกลลา) หรือไข้ต่ำๆ

คลื่นไส้ อาเจียน: พบได้ในบางราย

อ่อนเพลีย: เกิดจากการเสียน้ำและเกลือแร่

การวินิจฉัยและการรักษา:

การวินิจฉัย: แพทย์จะวินิจฉัยจากอาการและประวัติการเดินทางหรือการสัมผัสโรค อาจมีการตรวจอุจจาระเพื่อหาเชื้อแบคทีเรียหรืออะมีบา

การรักษา:

ทดแทนน้ำและเกลือแร่: สิ่งสำคัญที่สุดคือการป้องกันภาวะขาดน้ำ โดยการดื่มน้ำเกลือแร่ (ORS) หรือจิบน้ำสะอาดบ่อยๆ

ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics): สำหรับโรคบิดชิเกลลา แพทย์จะพิจารณาให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสม

ยาฆ่าอะมีบา (Amebicides): สำหรับโรคบิดอะมีบา แพทย์จะให้ยาฆ่าเชื้ออะมีบาโดยเฉพาะ

ยาบรรเทาอาการ: เช่น ยาลดไข้ ยาแก้ปวดท้อง แต่ควรหลีกเลี่ยงยาหยุดถ่ายเอง เพราะอาจทำให้เชื้อค้างอยู่ในลำไส้นานขึ้น

การพักผ่อน: พักผ่อนให้เพียงพอ

การป้องกันโรคบิด:

ล้างมือให้สะอาด: โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหาร หลังเข้าห้องน้ำ และหลังจากสัมผัสสัตว์

ดื่มน้ำสะอาด: ควรดื่มน้ำต้มสุก หรือน้ำบรรจุขวดที่ได้มาตรฐาน

รับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ๆ: หลีกเลี่ยงอาหารที่เก็บไว้นาน หรืออาหารที่ไม่สะอาด

สุขอนามัยของห้องน้ำ: รักษาความสะอาดของห้องน้ำ และระบบกำจัดสิ่งปฏิกูล

ระมัดระวังเมื่อเดินทาง: โดยเฉพาะในพื้นที่ที่สุขอนามัยยังไม่ดี

หากมีอาการท้องเสียรุนแรง มีมูกหรือเลือดปนในอุจจาระ โดยเฉพาะในเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้องทันทีครับ

ดันกระทู้

ดันกระทู้

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้