งานฝีมือ การทำจานใส่เครื่องประดับพิมพ์ลายใบไม้การทำ จานใส่เครื่องประดับพิมพ์ลายใบไม้ เป็นงานฝีมือที่สวยงามและสร้างสรรค์มากค่ะ เป็นการผสมผสานความงามของธรรมชาติเข้ากับประโยชน์ใช้สอยในบ้าน แถมยังทำได้ไม่ยากอีกด้วย
แนวคิดหลัก: การพิมพ์ลายใบไม้ลงบนดินปั้น
หัวใจของงานนี้คือการใช้ "ใบไม้จริง" มาเป็นแม่พิมพ์บนวัสดุที่อ่อนนุ่ม เช่น ดินปั้น เพื่อสร้างลวดลายและพื้นผิวที่เป็นเอกลักษณ์
อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม
ดินปั้น:
ดินญี่ปุ่น (Air Dry Clay): เป็นตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับมือใหม่ เพราะแห้งได้เองในอากาศ ไม่ต้องอบในเตาอบ และหาซื้อง่าย
ดินโพลิเมอร์ (Polymer Clay): ต้องนำไปอบในเตาอบ (เตาอบขนมปังทั่วไปได้) เพื่อให้แข็งตัว แต่มีสีสันให้เลือกเยอะและทนทานกว่า
ดินปั้นเซรามิก (Ceramic Clay): ต้องใช้เตาเผาเซรามิกที่มีอุณหภูมิสูง ซึ่งไม่เหมาะสำหรับทำเองที่บ้าน
ใบไม้จริง:
เลือกใบไม้ที่มีเส้นใบนูนชัดเจน: เช่น ใบเฟิร์น, ใบไม้จากต้นไม้ใหญ่ที่มีเส้นใบเด่นๆ (เช่น ใบโพธิ์, ใบบัว), ใบไม้ที่มีรูปทรงสวยงาม
เลือกใบไม้ที่สดใหม่: จะให้ลายที่คมชัดกว่าใบที่เหี่ยวหรือแห้ง
ทำความสะอาด: เช็ดใบไม้ให้แห้งสนิท ไม่มีฝุ่นหรือสิ่งสกปรก
อุปกรณ์ขึ้นรูปและพิมพ์ลาย:
ลูกกลิ้ง/ไม้คลึงแป้ง: สำหรับรีดดินปั้นให้แบนเรียบ
มีด/คัตเตอร์/เครื่องมือตัดดิน: สำหรับตัดแต่งรูปทรงจาน
แผ่นรองทำงาน: เช่น แผ่นรองปั้น, แผ่นพลาสติก, กระดาษไข เพื่อป้องกันดินติดพื้นผิว
ฟิล์มถนอมอาหาร (Cling Wrap): (ไม่บังคับ แต่แนะนำ) ใช้คลุมดินปั้นก่อนรีด จะช่วยให้ผิวเรียบเนียนขึ้นและไม่ติดลูกกลิ้ง
ภาชนะทรงกลม/ชามขนาดเล็ก: สำหรับทำเป็นแม่พิมพ์จาน (ใช้ก้นชาม หรือใช้ชามคว่ำเป็นโครง)
อุปกรณ์ตกแต่ง (Optional):
สีอะคริลิค: สำหรับระบายสีจาน หรือเน้นลายใบไม้
พู่กัน: สำหรับระบายสี
สเปรย์เคลือบเงา/เคลือบด้าน (Varnish Spray): เพื่อปกป้องชิ้นงาน เพิ่มความคงทน และกันน้ำ (สำคัญมากหากทำจากดินญี่ปุ่น)
ปากกาเมจิกแบบกันน้ำ/ปากกาเพ้นท์: สำหรับวาดรายละเอียด
ขั้นตอนการทำจานใส่เครื่องประดับพิมพ์ลายใบไม้
เตรียมดินปั้น:
นวดดินปั้นให้นุ่มมือ ไม่มีฟองอากาศ และพร้อมใช้งาน (โดยเฉพาะดินโพลิเมอร์ต้องนวดให้ถึงอุณหภูมิที่เหมาะสม)
วางดินปั้นลงบนแผ่นรองทำงาน
รีดดินปั้นให้เป็นแผ่น:
ใช้ลูกกลิ้งหรือไม้คลึงแป้งรีดดินปั้นให้เป็นแผ่นกลม หรือสี่เหลี่ยมตามที่คุณต้องการ ความหนาประมาณ 3-5 มิลลิเมตร (ไม่ควรบางเกินไปเพราะจะเปราะง่าย ไม่ควรหนาเกินไปเพราะจะดูเทอะทะและแห้งช้า)
(เคล็ดลับ) อาจวางฟิล์มถนอมอาหารคลุมบนดินก่อนรีด เพื่อให้ผิวเรียบเนียนและไม่ติดลูกกลิ้ง
พิมพ์ลายใบไม้:
วางใบไม้ที่คุณเลือกไว้ลงบนแผ่นดินปั้นที่รีดไว้ จัดตำแหน่งให้สวยงาม
ใช้ลูกกลิ้งหรือไม้คลึงแป้ง รีดทับลงบนใบไม้ อย่างช้าๆ และออกแรงกดให้สม่ำเสมอ เพื่อให้เส้นใบลึกและคมชัด
ค่อยๆ ลอกใบไม้ออกอย่างระมัดระวัง คุณจะเห็นลวดลายเส้นใบที่สวยงามพิมพ์อยู่บนดิน
ตัดแต่งรูปทรงจาน:
ใช้มีดหรือคัตเตอร์ ตัดขอบแผ่นดินปั้นตามรูปทรงที่คุณต้องการ เช่น ทรงกลม (ใช้ก้นชามหรือแก้วกดเป็นวงกลม), ทรงสี่เหลี่ยม, หรือรูปทรงอิสระตามแนวของลายใบไม้
ใช้ปลายนิ้ว หรือฟองน้ำหมาดๆ เกลี่ยขอบจานให้เรียบเนียน
ขึ้นรูปทรงจาน:
นำแผ่นดินปั้นที่พิมพ์ลายและตัดแต่งแล้ว วางคว่ำลงบนก้นชาม หรือวางด้านที่พิมพ์ลายขึ้นบนชาม เพื่อให้ได้รูปทรงโค้งของจาน
(เคล็ดลับ) อาจโรยแป้งฝุ่นบางๆ ที่ก้นชามก่อนวางดิน เพื่อป้องกันดินติด
ค่อยๆ กดและจัดรูปทรงให้ได้ความโค้งที่ต้องการ
ปล่อยให้แห้ง/อบ (ขึ้นอยู่กับชนิดดิน):
สำหรับดินญี่ปุ่น (Air Dry Clay):
วางจานบนชามในบริเวณที่อากาศถ่ายเทสะดวก ไม่โดนแดดจัดโดยตรง
ปล่อยทิ้งไว้ให้แห้งสนิทตามธรรมชาติ ใช้เวลาประมาณ 24-72 ชั่วโมง (ขึ้นอยู่กับความหนาและสภาพอากาศ)
เมื่อด้านหนึ่งแห้งพอที่จะคงรูปได้แล้ว ให้กลับด้านเพื่อให้อีกด้านแห้งสนิท
สำหรับดินโพลิเมอร์ (Polymer Clay):
นำจานพร้อมแม่พิมพ์ชาม (หากยังคงรูปไม่ได้) หรือเฉพาะจาน (หากแข็งพอที่จะคงรูปได้แล้ว) เข้าเตาอบ
อบตามอุณหภูมิและเวลาที่ระบุบนบรรจุภัณฑ์ของดินโพลิเมอร์ (โดยทั่วไปประมาณ 110-130 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 15-30 นาที ขึ้นอยู่กับความหนา)
ปล่อยให้เย็นตัวลงในเตาอบ หรือที่อุณหภูมิห้อง
ตกแต่งและเคลือบ (Optional):
ระบายสี: หากต้องการให้ลายใบไม้โดดเด่น อาจใช้สีอะคริลิคระบายเน้นไปที่เส้นใบ หรือระบายสีพื้นของจาน
เคลือบ: หลังจากสีแห้งสนิท (สำหรับดินญี่ปุ่น) หรือหลังอบ (สำหรับดินโพลิเมอร์) ให้ฉีดพ่นสเปรย์เคลือบเงา/เคลือบด้าน หรือทาด้วยน้ำยาเคลือบ (Varnish) เพื่อปกป้องสี ป้องกันน้ำ และทำให้ชิ้นงานคงทนยิ่งขึ้น (โดยเฉพาะดินญี่ปุ่น การเคลือบจะช่วยยืดอายุการใช้งานได้มาก)
ปล่อยให้สารเคลือบแห้งสนิท
จานใส่เครื่องประดับพิมพ์ลายใบไม้ของคุณก็พร้อมใช้งานแล้วค่ะ เป็นงานฝีมือที่ไม่เพียงแต่สวยงาม แต่ยังเป็นการเชื่อมโยมเราเข้ากับธรรมชาติในรูปแบบใหม่ๆ อีกด้วย ลองทำดูนะคะ!
